AMD

AMD groźna choroba cywilizacyjna

W Polsce co roku rozpoznawanych jest około 25 tysięcy nowych przypadków zwyrodnienia plamki żółtej, bardzo groźnej choroby oczu, która poprzez uszkodzenie siatkówki może prowadzić do ślepoty. O chorobie AMD mówi się – społeczna, bądź określa się mianem epidemii ślepoty XXI wieku. Na świecie choruje ok. 25 mln ludzi, częstość zachorowań znacząco wzrasta po 65r. życia. Rocznie przybywa ok. 120 tys. nowych przypadków zachorowań. Wraz z wydłużeniem się średniej długości życia AMD dotyczy coraz większej liczby osób.

– Co to jest za choroba AMD ?

AMD to zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, jest chorobą centralnej części siatkówki i stanowi najczęstszą przyczynę pogorszenia wzroku lub jego nieodwracalnej utraty u osób po 50 roku życia.

Jakie są przyczyny rozwoju AMD?

Do chwili obecnej przyczyna AMD jest nieznana, choć potwierdzono, że pewne mechanizmy odgrywają w niej znaczącą rolę.

Czynniki te można podzielić na dwie grupy:

–niemodyfikowalne : genetyczne, przypisuje się im coraz większą rolę, wiek-po 50 roku życia, płeć- żeńska, rasa-biała, niebieski kolor tęczówek, nadwzroczność.

– modyfikowalne: palenie tytoniu (4x częściej AMD wysiękowe, 2,5 x częściej AMD suche), ekspozycja na światło, dieta, choroby układu sercowo-naczyniowego.

Jakie są postacie AMD?

Postać sucha, stanowiąca 90% wszystkich przypadków zachorowań ma zazwyczaj powolny przebieg. Charakteryzuje się występowaniem na dnie oka druz ( do rozwoju druz dochodzi na skutek nieprawidłowego metabolizmu komórkowego włókien nerwu wzrokowego i odkładania w nich złogów wapnia, z  wiekiem powstałe kompleksy zlewają się ze sobą, formując druzy). U większości pacjentów nie dochodzi do pogorszenia widzenia i utrzymuje się ono na stałym poziomie do końca życia. U części chorych postać ta może prowadzić do powstania zaniku geograficznego lub przekształcić się w postać wysiękową. W obu przypadkach wiąże się to ze znacznym pogorszeniem ostrości wzroku.

Postać wysiękowa, 10% ogółu zachorowań i powoduje utratę wzroku u 90% chorych, jest bardziej niebezpieczna, ponieważ bardzo często prowadzi do utraty widzenia. Typowa cechą tej postaci choroby jest neowakularyzacja podsiatkówkowa (CNV) i towarzyszący jej obrzęk siatkówki, czasami również wylewy krwi. Nieleczona postać wysiękowa AMD prowadzi do powstania blizny.

Co nas powinno zaniepokoić?

Pierwsze oznaki choroby są mało charakterystyczne i często trudne do zauważenia, szczególnie gdy zmiany dotyczą początkowo tylko jednego oka. Wraz z rozwojem choroby pacjenci zaczynają odczuwać dyskomfort przy czytaniu, pisaniu lub oglądaniu telewizji. Litery stają się niewyraźne, rozmyte. Charakterystyczne jest złudzenie optyczne, które polega na wyginaniu się linii prostych, gdy np. patrzymy na kartkę w kratkę. W miejscu, na które wzrok jest skierowany, linie się krzywią, nie są natomiast zniekształcone na obrzeżach pola widzenia. Ostatni „zwiastujący” objaw to mroczek centralny, czyli zaciemnienie środka oglądanego obrazu, określane jako zanik geograficzny.

W jaki sposób można zdiagnozować tak niebezpieczną chorobę?

Po 45 roku życia warto kontrolować wzrok przynajmniej raz na 1,5 roku bowiem rozpoznanie tej choroby jest naprawdę proste, wystarczy wizyta u okulisty i wykonanie badań takich jak:

* OCT (optyczna koherentna tomografia komputerowa),
* angiografia fluoresceinowa
* angiografia indocyjaninowa oraz angio-OCT.
* pełne badanie okulistyczne z oceną ostrości wzroku do dali i bliży
* badanie dna oka,
* test Amslera,
* test Pelli Robson (badanie poczucia kontrastu).

Ważną rolę odgrywa również wywiad rodzinny w kierunku AMD oraz obecność chorób ogólnych.

Jakie są metody leczenia tej choroby?

Zwyrodnienie plamki jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, ale istnieje możliwość wczesnego jej wykrycia i zatrzymania postępu co za tym idzie możliwość przedłużenia widzenia. Prawdziwa rewolucja w leczeniu tej choroby dokonała się po wprowadzeniu leków anty-VEGF podawanych w postaci iniekcji do ciała szklistego.

Obecnie stosowane są trzy leki: Lucentis(Novartis), Eylea (Bayer) oraz Avastin (Roche).

Zastosowanie tych leków (wg. odpowiednich schematów) nie tylko zapobiega szybkiej utracie widzenia, ale także pozwala uzyskać poprawę -u 30% chorych lub stabilizację – u 60% chorych. To sprawia, że leki anty-VEGF są obecnie terapią z wyboru oraz najczęstszą metodą leczenia wysiękowego AMD. Leczenie polega na wielokrotnym podawaniu iniekcji do ciała szklistego i może trwać nawet do końca życia.

Jak zapobiegać utracie wzroku w wyniku AMD?

1. Stosować dietę bogatą w luteinę i witaminy, a także uzupełniać je lekami,
2. Wyciągnąć wnioski z faktu, że najsilniejszym czynnikiem ryzyka AMD jest palenie tytoniu,
3. Pamiętać, że czynnikiem ryzyka jest pokrewieństwo 1-stopnia z osobą chorującą na AMD,
4. Przy zmianie okularów do czytania pytać okulistę czy stwierdza objawy zagrożenia AMD,
5. W przypadku stwierdzenia zagrożeń stosować samokontrolę używając testu Amslera,
6. Stwierdzenie objawów typowych dla AMD wysiękowego wymaga od chorego szybkiej diagnostyki metodą OCT, a w przypadku wskazań – poddania się terapii.

Póki czas, dbajmy więc o nasz wzrok, bo to bardzo cenny dar, który doceniamy w chwili kiedy go tracimy. Badajmy się profilaktycznie u okulisty, kontrolujmy ciśnienie i starajmy się prowadzić zdrowy tryb życia, włączając w to prawidłową dietę, zanim o istnieniu tajemniczej żółtej plamki przypomni nam duża czarna plama przysłaniająca otaczający nas świat i twarze najbliższych .

Sprawdź czy nie masz objawów AMD!

TEST AMSLERA wstępna diagnostyka zwyrodnienia plamki żółtej związanej z wiekiem (AMD).

1. Jeśli korzystasz z okularów do czytania – załóż je.
2. Zasłoń jedno oko, drugim patrz w centralny punkt siatki.
3. Koncentruj wzrok tylko i wyłączne na środkowym punkcie.
4. Oceń czy wszystkie linie, które widzisz pozostają liniami prostymi,  czy wszystkie kwadraty mają taki sam wymiar.
5.Wykonaj test dla każdego oka oddzielnie. 

Jeśli cokolwiek Państwa zaniepokoi w naszej przychodni istnieje możliwość skorzystania z wizyty u okulisty, oraz szerokiej i profesjonalnej diagnostyki pod kątem AMD, w razie konieczności zajmujemy się również leczeniem tej groźnej choroby w tym m.in. podawaniem iniekcji doszklistkowej.