Retinopatia cukrzycowa – jak chronić wzrok w cukrzycy?

Retinopatia cukrzycowa to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy typu 1 i cukrzycy typu 2. Jest to przewlekła choroba oczu, prowadząca do uszkodzenia naczyń krwionośnych siatkówki oka. Nieleczona retinopatia cukrzycowa może skutkować pogorszeniem widzenia, a w zaawansowanych przypadkach – całkowitą utratą wzroku. Jakie są objawy retinopatii cukrzycowej i jak wygląda profilaktyka retinopatii cukrzycowej? Odpowiadamy poniżej.

Definicja retinopatii cukrzycowej i jej przyczyny

Definicja retinopatii cukrzycowej odnosi się do uszkodzenia naczyń krwionośnych siatkówki, spowodowanego długotrwale utrzymującym się wysokim poziomem glukozy we krwi. To tzw. mikroangiopatia cukrzycowa, która stopniowo prowadzi do uszkodzenia siatkówki.

Czynniki ryzyka retinopatii cukrzycowej to przede wszystkim:

• długi czas trwania cukrzycy,
• nieprawidłowa kontrola glikemii,
• nadciśnienie tętnicze,
• dyslipidemia,
• palenie papierosów.

Ryzyko rozwoju retinopatii zwiększa się wraz z czasem trwania cukrzycy, dlatego tak istotna jest profilaktyka i regularne badania okulistyczne.

Stadia retinopatii cukrzycowej

Wyróżnia się kilka stadiów retinopatii cukrzycowej, w zależności od zaawansowania zmian:

• Łagodna retinopatia cukrzycowa – niewielkie uszkodzenia naczyń krwionośnych siatkówki.
• Retinopatia nieproliferacyjna – bardziej widoczne uszkodzenia naczyń, pojawiają się mikrokrwotoki i wysięki.
• Retinopatia przedproliferacyjna – pogarszający się stan naczyń krwionośnych siatkówki, ryzyko rozwoju nieprawidłowych naczyń (neowaskularyzacja).
• Retinopatia proliferacyjna – stadium, w którym tworzą się patologiczne naczynia krwionośne, grożące odwarstwieniem siatkówki i utratą wzroku.

Zaawansowane stadia retinopatii wymagają natychmiastowego leczenia, ponieważ retinopatia cukrzycowa uniemożliwia prawidłowe widzenie i może doprowadzić do poważnych komplikacji.

Objawy retinopatii cukrzycowej

Objawy retinopatii cukrzycowej mogą długo pozostawać niezauważone. Najczęściej zgłaszane dolegliwości to:

• mroczki przed oczami,
• pogorszenie widzenia,
• zaburzenia widzenia przy zmieniającym się poziomie glukozy,
• trudności z widzeniem szczegółów,
• zawężenie pola widzenia.

Wystąpienie retinopatii cukrzycowej często jest zauważane dopiero w późniejszym stadium. Dlatego ważne są regularne badania kontrolne dna oka, angiografia fluoresceinowa i ocena stanu siatkówki.

Obrzęk plamki żółtej – najczęstsze powikłanie

Jednym z najpoważniejszych powikłań jest obrzęk plamki (cukrzycowy obrzęk plamki). Dochodzi do niego na skutek wycieku płynu z uszkodzonych naczyń krwionośnych siatkówki. Obrzęk plamki żółtej powoduje znaczną utratę ostrości wzroku i może prowadzić do nieodwracalnych zmian.

Jak wygląda leczenie retinopatii cukrzycowej?

Leczenie retinopatii cukrzycowej zależy od stopnia zaawansowania choroby. W początkowych stadiach kluczowa jest ścisła kontrola glikemii oraz ciśnienia tętniczego. W bardziej zaawansowanych stadiach stosuje się:

• Leczenie anty-VEGF – podawanie do oka leków hamujących rozwój patologicznych naczyń krwionośnych.
• Fotokoagulacja laserowa – niszczenie nieprawidłowych naczyń i zapobieganie odwarstwieniu siatkówki.
• Witrektomia – operacja usuwająca ciało szkliste i krwotoki do wnętrza oka w przypadkach zaawansowanej retinopatii cukrzycowej.

Profilaktyka retinopatii cukrzycowej

Profilaktyka retinopatii cukrzycowej to:

• utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi,
• system monitorowania glikemii i regularne badania laboratoryjne,
• kontrola ciśnienia tętniczego i lipidów,
• unikanie palenia,
• regularne badania okulistyczne – minimum raz w roku, a przy zaawansowanej chorobie nawet częściej.

Ryzyko wystąpienia retinopatii można znacznie zmniejszyć poprzez świadome zarządzanie cukrzycą, odpowiednią dietę i styl życia.

Epidemiologia retinopatii cukrzycowej

Epidemiologia retinopatii cukrzycowej pokazuje, że choroba ta dotyczy nawet 35% osób chorujących na cukrzycę na całym świecie. W Polsce szacuje się, że przypadek retinopatii cukrzycowej może wystąpić u nawet 40% pacjentów z wieloletnią cukrzycą.

Podsumowanie

Retinopatia cukrzycowa to poważne powikłanie cukrzycy typu 1 i cukrzycy typu 2, które bez odpowiedniego leczenia może prowadzić do utraty wzroku. Występujące objawy retinopatii często pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium. Dlatego tak ważne jest zapobieganie retinopatii cukrzycowej, regularne badania okulistyczne i odpowiednia kontrola glikemii.

Pamiętaj – retinopatia cukrzycowa uniemożliwia prawidłowe widzenie, ale dzięki nowoczesnym metodom leczenia i profilaktyce można zatrzymać jej rozwój. Dbaj o oczy, zarządzaj swoją cukrzycą świadomie i reaguj na wszelkie niepokojące objawy!