Żółta febra, nazywana również żółtą gorączką, to groźna choroba wirusowa występująca głównie w regionach tropikalnych Afryki i Ameryki Południowej. Wirus przenoszony jest przez komary z rodzajów Aedes i Haemagogus. W najcięższych przypadkach choroba może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak uszkodzenie wątroby, niewydolność nerek, krwotoki wewnętrzne, a nawet zgon. Na szczęście istnieje skuteczna metoda zapobiegania – szczepienie.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące szczepienia przeciw żółtej febrze, wzbogacone o dodatkowe wskazówki i zalecenia.

W celu wykonania szczepienia w naszej placówce – w pierwszej kolejności należy umówić termin szczepienia poprzez kontakt telefoniczny lub osobisty z naszą rejestracją.

1. Dlaczego warto się zaszczepić?
• Skuteczna ochrona: Szczepionka przeciw żółtej febrze cechuje się wysoką skutecznością. Według danych WHO pojedyncza dawka zapewnia zwykle długotrwałą (uznawaną obecnie za dożywotnią) ochronę przed zakażeniem.
• Wymóg wjazdu do niektórych krajów: Kraje położone w strefach endemicznych (Afryka, Ameryka Południowa), a także niektóre państwa tranzytowe, wymagają okazania tzw. żółtej książeczki (Międzynarodowe Świadectwo Szczepień, ICVP). Brak tego dokumentu może skutkować odmową wjazdu lub koniecznością odbycia kwarantanny.
• Wysoka śmiertelność nieleczonej choroby: Przebieg żółtej febry może być bardzo ciężki. Dotyczy to zarówno osób podróżujących po raz pierwszy w rejony endemiczne, jak i tych, które są w tych miejscach regularnie. Szczepionka to najskuteczniejszy sposób ochrony.

2. Jak wygląda szczepienie?
• Rodzaj szczepionki: Jest to szczepionka żywa atenuowana (zawierająca osłabiony wirus). Podawana jest w formie zastrzyku, zazwyczaj w ramię.
• Liczba dawek: Obecnie uznaje się, że jedna dawka szczepionki często zapewnia dożywotnią odporność. Dawki przypominające (tzw. boostery) były kiedyś zalecane co 10 lat, jednak aktualne wytyczne WHO wskazują na brak konieczności ich stosowania u większości osób.
• Gdzie można się zaszczepić? Szczepienia są wykonywane w autoryzowanych punktach medycyny podróży (m.in. w poradniach chorób tropikalnych czy w placówkach wybranych stacji sanitarno-epidemiologicznych).
Po szczepieniu otrzymuje się Międzynarodową Książeczkę Szczepień potocznie nazywaną żółtą książeczką, który jest wymagany przy wjeździe do krajów, w których szczepienie przeciw żółtej febrze jest obowiązkowe lub wysoce zalecane.

3. Kto powinien się zaszczepić?
• Osoby planujące podróże w rejony endemiczne: Dotyczy to przede wszystkim Afryki Subsaharyjskiej oraz wielu państw Ameryki Południowej.
• Podróżni tranzytowi: Jeśli planujesz krótkie międzylądowanie lub podróż przez kraje o wysokim ryzyku zachorowania, możesz również potrzebować ważnego świadectwa szczepienia.
• Osoby pracujące w regionach zagrożonych: Dotyczy to np. pracowników misji humanitarnych czy naukowców prowadzących badania terenowe w strefach endemicznych.

4. Przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne
• Przeciwwskazania:
o Ciężka reakcja alergiczna na składniki szczepionki, w tym na białko jaja kurzego i latex.
o Wiek poniżej 6. miesiąca życia (u starszych niemowląt zalecana jest szczegółowa konsultacja lekarska).
o Wiek powyżej 60 roku życia
o Osłabiona odporność (np. w przebiegu chorób nowotworowych, przyjmowania leków immunosupresyjnych oraz osób chorych na anemię oraz HIV – w takich przypadkach osoby kierowane są do wyznaczonych specjalistycznych ośrodków szczepiennych)
o Ciąża, zwłaszcza w I trymestrze (szczepienie możliwe tylko po konsultacji z lekarzem w przypadku wysokiego ryzyka ekspozycji).
• Możliwe skutki uboczne:
o Łagodne: ból, zaczerwienienie lub obrzęk w miejscu wkłucia, a także gorączka, ból głowy czy zmęczenie.
o Poważniejsze (bardzo rzadkie): reakcje alergiczne (wstrząs anafilaktyczny), zaburzenia neurologiczne lub narządowe. Mimo że takie skutki uboczne występują sporadycznie, warto zwrócić uwagę na swój stan zdrowia po przyjęciu szczepionki i w razie niepokojących objawów natychmiast skontaktować się z lekarzem.

5. Kiedy należy się zaszczepić?
Szczepionkę zaleca się podać co najmniej 10–14 dni przed planowanym wyjazdem. W tym czasie organizm wytwarza przeciwciała chroniące przed wirusem. Dla osób, które często podróżują, istotne może być planowanie szczepień z odpowiednim wyprzedzeniem i łączenie ich z innymi zalecanymi szczepieniami (np. przeciw durowi brzusznemu czy WZW A).

6. Dodatkowe środki zapobiegawcze
• Ochrona przed ukąszeniami komarów: Stosuj repelenty, moskitiery, noś ubrania z długimi nogawkami i rękawami. Komary przenoszące wirusa żółtej febry mogą być aktywne przez cały dzień.
• Inne szczepienia i profilaktyka: Planując podróż w tropiki, warto rozważyć też szczepienia przeciw durowi brzusznemu, WZW A. Szeroką poradę uzyskasz w przychodniach medycyny podróży.
• Konsultacja z lekarzem: Przed wyjazdem do egzotycznych regionów warto zasięgnąć fachowej opinii lekarza medycyny tropikalnej – dobierze on odpowiedni schemat szczepień i doradzi, jak dbać o zdrowie w podróży.

Podsumowanie
Szczepienie przeciw żółtej febrze jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania tej potencjalnie śmiertelnej chorobie. Dla wielu podróżnych przyjęcie szczepionki i posiadanie żółtej książeczki to także konieczność formalna, wymagana przez służby graniczne w strefach endemicznych.
Dzięki temu, że dzisiejsze szczepionki są bezpieczne i zapewniają często dożywotnią ochronę, inwestycja w szczepienie to nie tylko spokój podczas wyjazdu, ale i ważny krok w trosce o własne zdrowie. Pamiętaj, aby szczepienie zaplanować z wyprzedzeniem i zawsze sprawdzić aktualne zalecenia dotyczące profilaktyki w Twoim miejscu docelowym. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem medycyny podróży lub specjalistą chorób tropikalnych.