Poradnia Preluksacyjna

Badania preluksacyjne służą wczesnemu wykrywaniu ewentualnych wad wrodzonych stawów biodrowych u noworodków i niemowląt.
W ramach wizyty w Poradni Preluksacyjnej wykonywane jest badanie ortopedyczne dziecka oraz badanie USG stawów biodrowych. Pierwsze badanie powinno odbyć się w pierwszych 6-ciu tygodniach życia dziecka. Kolejne kontrole wykonuje się w 3. i 6. miesiącu życia dziecka. Badanie USG jest całkowicie nieszkodliwe i bezbolesne dla dziecka. Wczesne wykrycie wady budowy stawu biodrowego zapewnia podjęcie skutecznego leczenia.

USG STAWÓW BIODROWYCH (BIODEREK) NOWORODKÓW, NIEMOWLĄT I DZIECI

U większości noworodków głowa kości udowej powinna pasować do wklęśnięcia w miednicy zwanego panewką. U części noworodków zdarza się jednak, że nie są one jeszcze do końca ukształtowane i proces ich kształtowania zabiera dodatkowo klika tygodni. U 4-6% noworodków w jednym lub w obu stawach biodrowych panewka jest jednak zbyt płytka lub głowa kości udowej nie dość zaokrąglona. Taki stan określany jest jako rozwojowa dysplazja stawu biodrowego.

DYSPAZJA STAWU BIORDOWEGO

Rozwojowa dysplazja stawu biodrowego występuje zwykle od urodzenia, choć niekiedy może się rozwijać później. W pewnych grupach dzieci ryzyko wystąpienia dysplazji stawów biodrowych jest szczególnie wysokie:

• dziewczynki (dysplazja występuje u nich 4-6 razy częściej niż u chłopców),
• dzieci z porodów pośladkowych,
• dzieci, których rodzice lub rodzeństwo urodzili się z dysplazją,
• dzieci z ciąży mnogich (bliźniaczki, trojaczki).

Poza rutynowym badaniem klinicznym, polegającym na sprawdzeniu odwodzenia w stawach biodrowych i ocenie występowania tzw. objawów niestabilności, w rozpoznawaniu dysplazji stawów biodrowych podstawowe znaczenie przypada badaniom obrazowym. U małych niemowląt najczęściej wykonuje się badania ultrasonograficzne (USG) stawów biodrowych. Badanie USG pozwala ocenić budowę stawu biodrowego, a w przypadku stwierdzenia dysplazji, bądź innych zmian patologicznych, wczesne rozpoczęcie działań profilaktycznych lub leczenia. Badanie USG umożliwia także monitorowanie leczenia.

PROFILAKTYKA DYSPAZJI STAWÓW BIODROWYCH

Profilaktyka dysplazji stawów biodrowych polega na układaniu dziecka na brzuszchu, czy szerokim pieluchowaniu. Uzyskana dzięki tym zabiegom tzw. pozycja żabki sprzyja właściwemu rozwojowi stawu i często wystarcza, by skorygować niewielką wadę.

Gdy szerokie pieluchowanie i układanie na brzuszku nie przyniosło poprawy, konieczne będzie założenie któregoś ze specjalnych aparatów dowodzących, np. poduszki Frejki, czy szelek Pavlika. Konstrukcje te zwykle są bardzo skuteczne, choć najczęściej są źle tolerowane przez niemowlęta, utrudniają bowiem swobodne ruchy i zabawę. Trzeba przyznać, że dla rodziców również mogą być kłopotliwe, ponieważ utrudniają pielęgnację dziecka. Aparaty odwodzące są jednak bardzo skuteczne i po kilku miesiącach można je zdjąć.

Jeżeli dysplazja rozpoznana została zbyt późno lub od początku była zaawansowana, dziecko musi trafić do szpitala, gdzie będzie jakiś czas leżało na wyciągu lub będzie miało założony gips, może się również zdarzyć, że konieczny będzie zabieg operacyjny.

Zgodnie z zaleceniami towarzystw naukowych u noworodków badanie powinno być wykonane dwukrotnie:

• po urodzeniu około 4-6 tygodnia życia,
• i około 12-16 tygodnia życia noworodka.